De Belgische staatsschuld bedraagt momenteel 540 miljard euro. Om dit onder controle te krijgen, richt de overheid zich vaak op vermogende burgers. Het idee is dat de sterkste schouders de zwaarste lasten moeten dragen. Erwin Deseyn en Vincent Lambrecht van CapitalatWork Foyer Group bespreken de impact van deze begrotingsmaatregelen op grote vermogens.
Erwin Deseyn, Chief Investment Officer bij CapitalatWork Foyer Group, wil meteen een veelvoorkomend misverstand rechtzetten: ‘De meeste vermogende Belgen hebben geen problemen met het betalen van belastingen’, zegt hij. ‘Ons belastingstelsel is progressief, dus wie meer verdient, betaalt meer. Bovendien wordt vermogen in België al fors belast, zowel direct via de effectentaks, als indirect, bijvoorbeeld via roerende voorheffing, onroerende voorheffing, registratierechten en erfbelasting.’ Hij wijst erop dat maar liefst 4% van het Belgische bbp afkomstig is van vermogens- en vermogenswinstbelastingen, wat volgens hem ‘niet onbelangrijk’ is.
Hogere belastingdruk ondermijnt investeringen
In de afgelopen tien jaar is de belastingdruk voor vermogende Belgen toegenomen. Deze ontwikkeling heeft een duidelijke invloed op hun investeringsstrategieën. ‘Neem bijvoorbeeld de roerende voorheffing’, zegt Vincent Lambrecht, Director Estate Planning bij CapitalatWork Foyer Group. ‘In tien jaar tijd is die verdubbeld, en dat hebben de meeste mensen gewoon geaccepteerd. Ook de beurstaks is meer dan verdubbeld, en de effectentaks – een pure vermogensbelasting – is geïntroduceerd. Kortom, de Belg wordt al behoorlijk belast op zijn vermogen.’
Bij het zoeken naar besparingen of extra inkomsten richt de overheid zich vaak op het makkelijkste bereikbare, zoals roerend vermogen. Omdat dit vermogen goed gedocumenteerd is bij de Nationale Bank en de belastinginning soepel verloopt via financiële instellingen, lijkt het een logische keuze voor de overheid. ‘Maar men onderschat vaak de lange termijngevolgen’, waarschuwt Lambrecht. ‘Hogere belastingen op vermogen kunnen investeringsbeslissingen beïnvloeden. Het kan ervoor zorgen dat een ondernemer afziet van investeringen in België, of kiest voor projecten die minder bijdragen aan de welvaart van ons land.’
‘Vermogende Belgen hebben geen problemen met het betalen van belastingen. Maar vermogen wordt in ons land al fors belast’
Erwin Deseyn, Chief Investment Officer, CapitalatWork Foyer Group
Fiscale overwegingen
Fiscaliteit speelt jammer genoeg een belangrijke rol in investeringsbeslissingen, zowel bewust als onbewust. Toch benadrukt Lambrecht dat investeringen niet enkel op fiscale overwegingen mogen steunen. ‘Beslissingen moeten draaien om toekomstvisie, maatschappelijke verantwoordelijkheid en economische vooruitzichten’, zegt hij. Deseyn vult aan: ‘Zolang de politieke retoriek niet verandert, zal ook het beleid hetzelfde blijven.’
De experts denken met enige nostalgie terug aan de wet Cooreman-De Clercq uit 1982, die Belgische spaarders stimuleerde om te investeren in aandelen in plaats van hun geld op spaarboekjes te laten staan. ‘Het was een maatregel die veel kapitaal naar de reële economie bracht’, zegt Lambrecht. ‘Vandaag hebben we het echter over meerwaardebelastingen op aandelen en aandelenfondsen. Politici lijken te vergeten dat fiscaliteit een beleidsinstrument is, en niet enkel een manier om belastinginkomsten te verhogen.’
Impact van meerwaardebelasting
In een tijd waarin investeringen cruciaal zijn, roept de invoering van een meerwaardebelasting vragen op. Zal dit de Belg aanmoedigen om meer in het bedrijfsleven te investeren, of net het tegenovergestelde? ‘Het maakt aandelen en beleggingen zeker niet aantrekkelijker’, zegt Deseyn. Hij noemt het een symboolbelasting die misschien “maar” 300 miljoen euro opbrengt, maar waarvan de langetermijngevolgen schadelijk kunnen zijn voor het investeringsklimaat in België. ‘We hebben al een roerende voorheffing van 30% en een jaarlijkse belastingopbrengst van bijna 270 miljard euro goed voor 52% van het bbp. Het verbaast me enorm dat er nog gesproken wordt over een meerwaardebelasting.’
Volgens Lambrecht kan een extra belasting op vermogens of vermogenswinsten de economische groei schaden. Hij verwijst naar de speculatietaks uit 2016, die werd ingevoerd om kortetermijnwinsten te belasten. ‘Beleggers pasten hun gedrag aan. En hoewel de speculatietaks enige inkomsten opleverde, verloor de overheid flink aan beurstaks-inkomsten. Uiteindelijk kostte
deze maatregel meer dan hij opbracht.’
Lambrecht stelt dat een meerwaardebelasting alleen zinvol is als deze zorgvuldig wordt ingevoerd. ‘Het is onrechtvaardig wanneer een kleine ondernemer, na dertig jaar hard werken en investeren, plotseling met een meerwaardebelasting te maken krijgt bij de overdracht van het bedrijf. Er moet goed worden nagedacht over situaties die een vrijstelling verdienen.’
Een ander punt dat Lambrecht benadrukt, is de overdracht van familiebedrijven. ‘80% van de bedrijven in België zijn familiebedrijven, goed voor 70% van de werkgelegenheid. Binnen de tien jaar zullen veel van deze bedrijven van eigenaar wisselen. Daarom is het cruciaal dat de wetgeving deze overdracht faciliteert, zodat ze in België blijven en bijdragen aan onze economie.’
‘Hogere belastingen op vermogen kunnen investeringsbeslissingen beïnvloeden, en ervoor zorgen dat een ondernemer afziet van investeringen in ons land’
Vincent Lambrecht, Director Estate Planning, CapitalatWork Foyer Group
Stabiel fiscaal en regulatoir kader
Grote vermogen zwaarder belasten kan onverwachte negatieve gevolgen hebben, meent Deseyn. ‘Vermogende Belgen investeren en consumeren veel, wat goed is voor onze economie. Bovendien wordt hun rol in filantropie vaak onderschat. Dit kapitaal kunnen we beter in België laten werken, in plaats van het weg te jagen met belastingen.’ ‘Regelgeving op Europees, federaal en gemeentelijk niveau is soms zo complex dat het buitenlandse investeerders ontmoedigt’, meent Deseyn. ‘De bouwsector is een goed voorbeeld. Verplichte renovaties en andere eisen maken investeringen in deze sector minder aantrekkelijk.’
Om buitenlandse investeringen te behouden, moet België een stabiel fiscaal en regulatoir kader bieden. ‘Als de wetgeving elk jaar verandert, jaag je kapitaal weg en mis je de volgende generatie ondernemers’, besluiten de experts.
Artikel verschenen in Wealth Magazine
