De eindejaarsfeesten zijn een gelegenheid om een envelopje of een geschenk aan uw kinderen of kleinkinderen te geven. U beschouwt het als een geschenk of cadeau. Maar wat als het in feite een schenking is?
Schenking of geschenk? Deze vraag is niet zo onschuldig als ze lijkt. Er is een groot verschil tussen beide: in tegenstelling tot een gelegenheidsgeschenk of een cadeau, is een schenking onderworpen aan burgerrechtelijke en fiscale regels.
Waarom is een ‘echte’ schenking anders?
Een schenking aan een kind heeft een invloed op zijn erfrecht. Een geschenk daarentegen heeft geen invloed op zijn erfrecht. Het kan niet in aanmerking worden genomen bij de berekening van de fictieve massa en het reservatair erfdeel van elke erfgenaam. De andere erfgenamen kunnen dus niet vragen dat het geschenk in de nalatenschap wordt opgenomen, noch beweren dat het een afbreuk doet aan hun reservatair erfdeel.
Wat zijn de fiscale gevolgen?
In tegenstelling tot een schenking, geeft een gelegenheidsgeschenk geen aanleiding tot schenkbelasting en moet het niet geregistreerd worden.
Een schenking daarentegen moet of kan geregistreerd worden, afhankelijk van de omstandigheden, en is bijgevolg onderworpen aan schenkbelasting. Enkel niet-geregistreerde handgiften zijn niet onderworpen aan schenkbelasting. Ingeval van overlijden binnen een bepaalde termijn (3 jaar in Vlaanderen en Brussel, 5 jaar in Wallonië) zal het geschonken bedrag wel aan erfbelasting onderworpen zijn.
Waar ligt de grens?
Wat als een gelegenheidsgeschenk beschouwd wordt, is nergens terug te vinden in de Belgische wetgeving. Gelukkig bestaan er wel een aantal praktische vuistregels die een houvast bieden, zodat een geschenk niet een belastbare schenking wordt!
- Ten eerste moet het geschenk in verhouding staan tot het totaal vermogen van de schenker. Concreet: indien ouders met een omvangrijk vermogen een grote geldsom schenken aan hun kind, dan zal dit waarschijnlijk beschouwd worden als een gewoon cadeau of een gebruikelijk geschenk. Indien het daarentegen gaat om ouders met een bescheiden vermogen, dan zal hetzelfde bedrag als een schenking beschouwd worden. Hoe omvangrijk een ‘geschenk’ mag zijn, hangt dus af van de vermogenstoestand van de schenker. Het mag geen verarming van de schenker tot gevolg hebben.
De Belgische Federatie van het Notariaat geeft op hun website een indicatie van wat u elk jaar als gelegenheidsgeschenk of cadeau kunt weggeven. Als algemene regel geldt dat u jaarlijks maximaal 1 % van uw totaal vermogen (roerend en onroerend samen) als gelegenheidsgeschenk kunt weggeven. Dit is een globaal budget voor al uw kinderen, kleinkinderen of eventueel andere begunstigden samen.
- Een tweede voorwaarde is dat het geschenk gegeven wordt naar aanleiding van een bepaalde gelegenheid waar traditioneel cadeaus bij horen, zoals geboortes, verjaardagen, huwelijken, Kerst, Nieuwjaar of een goed rapport.
Hoe geeft u een geschenk?
Als het gaat om een geldsom, kan het geld in een envelop gestoken worden, maar een bankoverschrijving is meer aangewezen. Het is belangrijk dat u in de mededeling van uw overschrijving vermeldt waarom u het geld geeft. Bijvoorbeeld: ‘Gelukkig Nieuwjaar’, ‘Proficiat met je goed rapport’, ‘Gefeliciteerd met je verjaardag’. Zo maakt u duidelijk dat het om een gelegenheidsgeschenk gaat. Het woord ‘schenking’ dient u absoluut te vermijden. Op basis daarvan zou uw gelegenheidsgeschenk geherkwalificeerd kunnen worden als een échte schenking!
Benedicte Sanders
Estate Planner CapitalatWork NV
Bij vragen of opmerkingen kan u rechtstreeks contact nemen met ons team van (fiscaal) juristen-vermogensplanners via estateplanning@capitalatwork.com