Vijf van de zeven partijen in de federale regering zijn voorstander van het invoeren van een ‘rijkentaks’, om onder meer de stijgende energieprijzen en de hoge inflatie te helpen drukken. Maar voor wie deze taks zou moeten betalen, zou zo’n heffing waarschijnlijk allesbehalve billijk overkomen.
Een heffing van één procent op alle vermogens boven de één miljoen euro: dat is het voorstel van PS-voorzitter Paul Magnette. Doel: de koopkracht in ons land een solidaire boost geven. Vier andere politieke partijen staan er alvast voor open, of hebben vergelijkbare voorstellen klaar om winstgevende bedrijven en mensen met grote vermogens extra te laten bijdragen. ‘Dat getuigt van weinig langetermijnvisie’, vindt Maarten Rooijakkers, gedelegeerd bestuurder bij vermogensbeheerder CapitalatWork Foyer Group.
‘Het lijkt of het een schande is om een groter dan bovengemiddeld financieel vermogen te hebben opgebouwd. De meeste mensen hebben daar zeer hard voor gewerkt en gaandeweg al forse belastingen en bijdragen betaald. Sterker nog: er zijn de voorbije tien jaar al heel wat maatregelen genomen om vermogende mensen extra te laten bijdragen. Denk aan de hogere roerende voorheffing, de continu stijgende beurstaks, de effectentaks, de extra btw op vermogensbeheerdiensten: het houdt niet op.’
Foute benadering
Het is niet dat vermogende mensen niet bereid zijn om hun steentje bij te dragen. Velen hebben er geen problemen mee dat de sterkste schouders ook zwaardere financiële lasten dragen. Maar een ‘rijkentaks’ viseert ondernemerschap en financieel succes, klinkt het. ‘Dáár zit de fout in de benadering’, merkt Vincent Lambrecht, lid van het directiecomité bij CapitalatWork. ‘Onze cliënten die zich geviseerd voelen, vinden dit allesbehalve een eerlijke taxatie, omdat ze al zo’n zware financiële lasten hebben gedragen in de opbouw van hun vermogen.’ Dat leidt in de praktijk tot heel wat emoties en frustraties. ‘Mocht taxatie dé oplossing zijn, waarom is een zwaar belast land als België dan niet de rijkste lidstaat van Europa?’, vraagt Maarten Rooijakkers zich af.
Naar het buitenland
Sommige cliënten van CapitalatWork overwegen naar het buitenland te emigreren mocht er een rijkentaks komen. ‘Kapitaal en investeringen zijn zeer vluchtig’, benadrukt Vincent Lambrecht. ‘Politici moeten er goed over nadenken of ze met een rijkentaks het investeringsklimaat en de rechtszekerheid in ons land niet zullen verstoren.
Daardoor stroomt er minder geld naar Belgische bedrijven en onze nationale economie, wat dan weer een impact heeft op onder meer de tewerkstellingsgraad.’ In de meeste gevallen adviseert CapitalatWork haar cliënten om binnen deze context de ratio te bewaren. ‘Wie fiscaal wil emigreren uit België, kiest voor een radicale oplossing, want in de praktijk moeten mensen dan ook bereid zijn om hun leven volledig opnieuw op te starten in het buitenland.’
Vereenvoudigd belastingsysteem
Gelukkig bewaren veel vermogenden vandaag op dat vlak hun kalmte. Binnen dit debat pleit CapitalatWork voor meer evenwicht via een grondige vereenvoudiging van het volledige belastingsysteem. Zo zijn er bij de administratie en controle allicht ook veel efficiëntiewinsten te boeken. Maarten Rooijakkers: ‘Als je de achterpoortjes en cumulatieve kleine maatregelen wegneemt, wordt ons belastingsysteem voor iederéén duidelijker, overzichtelijker en doeltreffender. Zo ontstaat er een veel evenwichtiger en duurzamere oplossing die voor iedereen billijk is. Dat kan bijvoorbeeld via een vlaktaks, waarbij iedereen hetzelfde basisbelastingpercentage betaalt, met aanvullend een beperkte vermogensbelasting. Maar de visie of moed daarvoor ontbreekt vandaag binnen de politiek, dat is doodjammer.’
Vincent Lambrecht verwijst binnen die optiek ook naar de halsoverkop in het leven geroepen en inmiddels weer afgevoerde speculatietaks. ‘Mensen moesten toen 33 procent belastingen betalen op de meerwaarde gerealiseerd via de verkoop van beursgenoteerde aandelen binnen de eerste zes maand na aankoop. Die taks werd al na één jaar afgevoerd omdat het systeem om ze te organiseren duurder was dan de opbrengsten. Het aantal beurstransacties daalde aanzienlijk, en bijgevolg ook de inkomsten uit die andere taxatie op roerende tegoeden: de beurstaks. Uiteindelijk betekende de speculatietaks een nettoverlies aan inkomsten voor de schatkist. Volgens Vincent Lambrecht neemt de politiek ook te veel ad hoc-beslissingen. Hij pleit ervoor om het rechtssysteem in zijn geheel aan te pakken. ‘Dat is naar het buitenland toe een mooier visitekaartje.’
Open debat
Het blijft maar de vraag of die ‘rijkentaks’ er in de nabije toekomst ook echt komt. Zo’n vermogensbelasting of meerwaardetaks werd de voorbije jaren al veelvuldig op tafel gegooid wanneer er begrotingstekorten waren. ‘Dit past ook in de zoektocht naar snelle inkomstenstromen, en uiteraard hebben dergelijke maatregelen veel bijval binnen de maatschappij’, besluit Maarten Rooijakkers. ‘Er is nog niets concreets vastgelegd. Wat de toekomst brengt, is moeilijk voorspelbaar, maar er zal sowieso nog intensief over gediscussieerd moeten worden. Wij roepen iedereen op om dat debat zo breed en evenwichtig mogelijk te voeren.’
Artikel gepubliceerd in Wealth Magazine
